Wykaz skrótów ........................................................................................................................... 9
Wprowadzenie .......................................................................................................................... 11
Rozdział I
Czym jest compliance ................................................................................................................ 13
Rozdział II
Compliance w biurze rachunkowym ........................................................................................... 18
1. Odpowiedzialność w biurze rachunkowym ................................................................................. 20
1.1. Odpowiedzialność kontraktowa na gruncie Kodeksu cywilnego .............................................. 21
1.2. Odpowiedzialność karnoskarbowa na gruncie Kodeksu karnego skarbowego ........................... 27
2. Należyta staranność ................................................................................................................. 29
2.1. Budowanie świadomości podatkowej przedsiębiorcy ............................................................. 31
2.1.1. Obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności ........................................... 33
2.1.2. Obowiązek płatności bezgotówkowych, posługiwania się formowym rachunkiem bankowym, biała lista 38
2.1.3. Obowiązek oznaczania transakcji symbolami GTU, TP, WSTO_EE .............................. 48
2.1.4. Ulga na złe długi ..................................................................................................... 50
2.1.5. Zasady wystawiania faktur korygujących oraz przygotowywania faktur korygujących do biura rachunkowego 54
3. Dobre praktyki księgowe .......................................................................................................... 58
4. Przeciwdziałanie praniu pieniędzy (AML) .................................................................................. 66
4.1. Obowiązki biura wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu 69
4.1.1. Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za wykonanie obowiązków AML ......................... 71
4.1.2. Wprowadzenie wewnętrznej procedury instytucji obowiązanej ...................................... 72
4.1.3. Dokumentacja dotycząca identyfikacji, oceny i aktualizacji ryzyka związanego z praniem pieniędzy 75
4.1.4. Obowiązek szkoleniowy .......................................................................................... 79
4.2. Środki bezpieczeństwa finansowego (KYC) ......................................................................... 80
4.2.1. Identyfikacja klienta i weryfikacja ............................................................................. 82
4.2.2. PEP – Politically Exposed Persons, eksponowane stanowisko polityczne ....................... 87
4.2.3. Weryfikacja list sankcyjnych .................................................................................... 92
4.3. Monitoring ...................................................................................................................... 94
5. Whistleblowing. Sygnalista w biurze rachunkowym ................................................................... 100
5.1. Kim jest sygnalista? ........................................................................................................ 103
5.2. Zakres naruszeń podlegających zgłoszeniu ......................................................................... 106
5.3. Ochrona sygnalisty .......................................................................................................... 107
5.4. Rodzaje zgłoszeń ............................................................................................................ 108
5.5. Procedura zgłoszeń wewnętrznych .................................................................................... 109
5.6. Rejestr zgłoszeń wewnętrznych ........................................................................................ 114
6. MDR – Raportowanie schematów podatkowych przez biura rachunkowe ...................................... 115
6.1. Definicja schematu podatkowego ...................................................................................... 116
6.1.1. Kryterium głównej korzyści i ogólnej cechy rozpoznawczej ........................................ 117
6.1.2. Szczególna cecha rozpoznawcza .............................................................................. 118
6.1.3. Inna szczególna cecha rozpoznawcza ....................................................................... 120
6.2. Raportowanie MDR ........................................................................................................ 121
6.3. Biuro rachunkowe – wspomagający .................................................................................. 124
6.4. Obowiązek raportowania przez biuro rachunkowe ............................................................... 128
Rozdział III
Procedury księgowe ................................................................................................................. 133
1. Organizacja współpracy: przedsiębiorca – biuro rachunkowe ....................................................... 133
1.1. Nawiązanie współpracy ................................................................................................... 133
1.1.1. Wykaz dokumentów niezbędnych do podjęcia współpracy z biurem ............................ 135
1.1.2. Nawiązanie współpracy z biurem rachunkowym – karta klienta biura rachunkowego ..... 138
1.1.2.1. Ankieta dotycząca działalności klienta ......................................................... 141
1.1.2.2. Informacje dotyczące danych finansowych i potrzeb klienta ............................ 148
1.1.3. Procedura przyjęcia klienta biura rachunkowego ........................................................ 152
1.1.4. Przedstawienie klientowi kluczowych informacji na temat systemu podatkowego .......... 158
1.1.4.1. Analiza podatków, formy opodatkowania oraz ewidencji rachunkowej ............. 160
1.1.4.2. Schemat dokumentowania sprzedaży przez czynnych i zwolnionych podatników VAT 161
1.1.4.3. Schemat dokumentowania sprzedaży przez zwolnionych podatników VAT ....... 162
1.2. Zakończenie współpracy .................................................................................................. 163
1.2.1. Dyspozycje klienta w związku z rozwiązaniem umowy .............................................. 163
1.2.2. Checklista dla księgowego – likwidacja działalności gospodarczej ............................... 165
1.2.3. Checklista dla księgowego – procedura przygotowania dokumentów księgowych do wydania 167
1.2.4. Protokół wydania dokumentów ............................................................................... 169
2. Procedury księgowe związane z podjęciem współpracy .............................................................. 173
2.1. Ustalenie zasobów majątkowych firmy i ich ewidencjonowanie ............................................ 173
2.1.1. Towary handlowe. Arkusz spisu z natury .................................................................. 175
2.1.2. Wyposażenie i inne pozostałe wydatki ...................................................................... 176
2.1.2.1. Protokół wprowadzenia niskocennego prywatnego składnika majątku do majątku firmy 177
2.1.3. Środki trwałe ........................................................................................................ 178
2.1.3.1. Protokół wprowadzenia prywatnego składnika majątku do ewidencji środków trwałych – nieudokumentowany zakup składnika 180
2.1.3.2. Protokół wprowadzenia prywatnego składnika majątku do ewidencji środków trwałych – udokumentowany zakup składnika 181
2.2. Koszty prowadzenia firmy zarejestrowanej pod adresem zamieszkania .................................. 183
2.2.1. Oświadczenie w sprawie proporcji – działalność gospodarcza w prywatnej nieruchomości 185
2.2.2. Oświadczenie dotyczące wysokości księgowanych kosztów utrzymania prywatnej nieruchomości 186
2.2.3. Oświadczenie dotyczące wysokości księgowanych opłat za usługi telekomunikacyjne .... 188
2.3. Środki trwałe i inne składniki majątku firmy ...................................................................... 190
2.3.1. Oświadczenie w sprawie daty przyjęcia do używania i amortyzacji środka trwałego ....... 190
2.3.2. Protokół zlikwidowanych składników majątku (środków trwałych, wyposażenia) .......... 194
2.3.3. Oświadczenie w sprawie kwalifikacji wydatków dotyczących środka trwałego remont/ulepszenie 197
2.3.4. Oświadczenie w sprawie ewidencjonowania zaniechanej inwestycji ............................. 201
3. Straty i ubytki w towarach ...................................................................................................... 205
3.1. Protokół braków i odpadów (towarów uszkodzonych lub zniszczonych w czasie transportu lub na skutek utraty pierwotnej wartości użytkowej) 206
3.2. Protokół przekazania towarów na potrzeby prywatne (na cele osobiste podatnika lub jego pracowników) 209
4. Cykliczna obsługa księgowa .................................................................................................... 211
4.1. Mail – wskazówki, jak przygotować dokumenty księgowe do biura rachunkowego ................. 214
4.2. Protokół przyjęcia dokumentów księgowych ...................................................................... 217
4.3. Oświadczenia dotyczące przestrzegania przepisów .............................................................. 222
4.3.1. Korekta podatku VAT naliczonego w ramach ulgi na złe długi .................................... 228
4.3.2. Korekta podatku PIT w ramach ulgi na złe długi ........................................................ 231
4.3.3. Transakcje bezgotówkowe powyżej 15 000 zł, split payment, biała lista – monitorowanie sposobu płatności na potrzeby podatku PIT 236
Rozdział IV
Obsługa kadrowa ..................................................................................................................... 249
1. Dyspozycja zatrudnienia pracownika, zleceniobiorcy lub biorącego dzieło .................................... 250
2. Dyspozycja zgłoszenia do ubezpieczeń zatrudnionego członka rodziny ......................................... 257
3. Wniosek o zgłoszenie członków rodziny do NFZ ....................................................................... 261
Rozdział V
Notatki i protokoły służbowe .................................................................................................... 264
1. Notatka z rozmowy z klientem biura lub z rozmowy z pracownikiem określonej instytucji .............. 265
2. Protokół z ustaleń rozstrzygający sposób udokumentowania/zaksięgowania zdarzenia gospodarczego 266
3. Notatka zawierająca wykaz niezaksięgowanych przez biuro dokumentów wraz z oświadczeniem klienta w sprawie 270
Bibliografia ............................................................................................................................. 273
Spis formularzy ....................................................................................................................... 275
Spis schematów ....................................................................................................................... 277
Spis wzorów informacji ............................................................................................................ 278
Spis screenów .......................................................................................................................... 279
Spis tabel ................................................................................................................................. 280